Scenario 1 - Aanpassingsgericht burgerschap + Uniformiteit
Het is april 2032 en Job (10 jaar) loopt naar school...
Hij ziet het groene dak van de school al vanuit de verte.
Zijn ouders hebben deze duurzame school gekozen, omdat ze het belangrijk vinden dat mens, milieu en economie met elkaar in evenwicht zijn. Ze zijn ervan overtuigd dat de aarde alleen op deze manier kan overleven. Naast deze duurzame school, zijn er nog een aantal andere scholen in de buurt, maar elk vinden ze een ander thema belangrijk. Zo is er een school voor hoogbegaafde kinderen, een school voor islamitische kinderen en een gezonde school waar sporten en gezonde voeding centraal staan. Ouders kiezen voor hun kind de school die het best bij hun opvoeding past. Op weg naar school komt Job veel schoolgenoten tegen, hij herkent ze aan hun kleren. Alle kinderen dragen kleren in groen, wit en blauw, gemaakt van bio-katoen.
Aan het begin van het jaar worden de schoolafspraken concreet gemaakt in alle klassen. In elke klas zitten kinderen van ongeveer dezelfde leeftijd en dus ongeveer hetzelfde niveau. Groepsdoelen worden vastgesteld en alle kinderen van de klas zetten hun naam eronder. Ook de ouders worden bij de groepsdoelen betrokken, zodat iedereen (school, kinderen en ouders) mede verantwoordelijk is voor het behalen van die doelen. Vandaag worden de groepsdoelen in de klas en met de ouders geëvalueerd. Wat gaat er goed en wat kan nog beter? Job heeft er zin in, want de klas gaat vast een aantal doelen behalen!
In de klas wordt veel aandacht besteed aan het samen spelen en leren. Samen worden aan de groepsdoelen gewerkt, wie het even niet lukt wordt geholpen door de anderen. Buitensluiten is er niet bij, want iedereen hoort bij de groep. De groep wordt veelvuldig aangesproken op de groepsverantwoordelijkheid, want samen bereik je meer dan alleen.
Iedereen in de klas volgt dezelfde lessen en oefent op dezelfde manier om de lesstof te beheersen. Uitzonderingen zijn er niet, iedereen is hier gelijk! Zoals iedere dag worden ook vandaag bijna alle lessen gegeven met behulp van Virtual Reality. Alle kinderen een VR bril en headset op en de les over Egypte kan beginnen!
Job vindt de lessen met VR geweldig! Hij is gisteren in de piramide van Cheops geweest en vandaag gaan ze een dag beleven in het oude Egypte. In de VR is veel interactie mogelijk zodat, de ervaring steeds anders is. De ene keer ben je een kind, de volgende keer een Farao. Opdrachten maakt Job nooit meer in een schrift, daarvoor in de plaats zijn oefeningen in VR gekomen. Uiteindelijk moet iedereen dezelfde stof beheersen.
Aan het eind van de dag wordt met de klas geëvalueerd hoe de dag is verlopen en er worden groepsafspraken gemaakt voor de volgende dag. Als Job thuis komt, hebben zijn ouders de evaluaties van de groepsdoelen en van de dag al gekregen. Samen met zijn ouders bespreekt Job hoe hij morgen nog meer kan bijdragen aan het groepsdoel.
Mensen kwamen de afgelopen jaren steeds meer op zichzelf te staan in een individualiserende samenleving. De bindingen tussen mensen werden de afgelopen jaren losser en individuen gingen steeds meer hun eigen voorkeuren volgen.
Doordat onderlinge bindingen losser werden ontstond de ieder-voor-zich mentaliteit, die in de jaren rond 2020 zijn toppunt bereikte. Al snel ontstond er een tegenbeweging, waarin gelijkdenkende mensen elkaar steeds meer gingen opzoeken. Al in 2014 werd deze individualisering voorzien en werd er ook al voorspeld dat collectieve beleving een belangrijke factor in de samenleving zou worden (Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, 2014). 2016 was een belangrijk jaar voor VR waarin het bekend werd bij het grotere publiek (Carson, 2015). De sterke aanwezigheid Virtual Reality die al in opkomst is sinds 2015, maar nu niet meer weg te denken is uit het dagelijks leven, zorgt ervoor dat leerlingen de mogelijkheid hebben om mensen uit andere culturen in de virtuele wereld te ontmoeten (Carson, 2015). Ook in het onderwijs is het horen bij een groep een belangrijk kenmerk. In het OECD rapport van 2013 wordt al aangegeven dat scholen in de toekomst voor binding in de gemeenschap moeten gaan zorgen (OECD, 2013). Vanaf 2014 gingen scholen zich steeds meer profileren , enerzijds om meer studenten aan te trekken in tijden van daling van leerlingaantallen (OECD, 2013), anderzijds om juist een specifieke doelgroep aan te spreken (Dulmers, 2014). Vanaf 2020 wordt deze profilering steeds belangrijker, omdat ouders en studenten bewuster kiezen voor een school die bij hen past. Het onderdeel zijn van een groep is ook in de school erg belangrijk.
In het advies van Ons Onderwijs 2032 wordt geadviseerd om leerlingen op school te leren samen te leven en te werken, hun eigen mening te vormen en die van anderen te respecteren (Ons onderwijs 2032 - Advies, 2016). Op dit moment staat het onderwijs geheel in het teken van samen werken en samen leren.
Omdat jongeren nog meer dan in 2015, worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan, zijn de 21st century skills ook nu nog heel belangrijk (SLO, 2013). Inmiddels zijn deze skills compleet verweven in het curriculum.
Scenario 2 - Aanpassingsgericht burgerschap + Diversiteit
Het is april 2032 en Jelle (10 jaar) loopt naar school...
Vandaag gaat hij met een groep kinderen aan het werk die allemaal interesse hebben in de geschiedenis van de wereld. Jelle heeft er zin in, want hij houdt ervan om in het leven van vroeger te duiken. Alle kinderen van de school worden telkens voor een bepaalde periode verdeeld in leergroepen. De leergroepen worden gevormd door leerlingen van alle leeftijden en niveaus. In de leergroepen wordt samengewerkt aan de door de leergroep zelf bepaalde leerdoelen. Binnen de leergroep worden duidelijke afspraken gemaakt over omgangsvormen en samenwerken. Alle leerlingen binnen de leergroep zijn samen verantwoordelijk voor het behalen van de groepsdoelen. Alle leerlingen hebben daarnaast ook persoonlijke leerdoelen bepaald. De taken binnen de groep worden zo verdeeld, dat iedereen ook aan zijn persoonlijke leerdoelen kan werken.
In Jelle's leergroep staat het oude Egypte centraal. Hij heeft samen met Linda (12 jaar) de taak gekregen om zoveel mogelijk uit te zoeken over de piramides.
Door middel van interactieve Virtual Reality hebben Jelle en Linda gisteren de piramide van Cheops van binnen bekeken en ontdekt welke kenmerken deze piramide heeft.
Vandaag gaan ze in VR onderzoeken hoe de piramides gebouwd werden. Ze kunnen dat interactief onderzoeken vanuit verschillende perspectieven, bijvoorbeeld van een Farao of van een bouwer.
Samen zijn Jelle en Linda verantwoordelijk voor de presentatie van het onderdeel piramides.
Binnen de leergroep wordt op veel verschillende manieren geleerd. Iedereen is anders, maar samen zijn ze verantwoordelijk voor het behalen van de groepsdoelen. Als het iemand niet lukt, springen de anderen bij. Samen komen ze verder dan alleen!
Iedere dag worden de groepsdoelen geëvalueerd en worden er afspraken gemaakt voor de volgende dag. Ook persoonlijke doelen worden wekelijks geëvalueerd.
De sociale wereld waarin mensen zich begeven, bestaat niet meer alleen uit het elkaar ontmoeten in Real Life, maar ook uit een digitale sociale wereld. In de de jaren rond 2016 gebeurde dat o.a. via Facebook, Twitter en Instagram in 2D (OECD, 2013). De sterke aanwezigheid Virtual Reality die al in opkomst is sinds 2015, zorgt ervoor dat mensen elkaar ook in 3D kunnen ontmoeten. Deze technologie is niet meer weg te denken uit het dagelijks leven en zorgt ervoor dat leerlingen de mogelijkheid hebben om mensen uit andere culturen in de virtuele wereld te ontmoeten (Carson, 2015). Al in 2014 wordt in het bestuursakkoord PO aangegeven dat digitale leermiddelen het onderwijs kunnen en moeten ondersteunen bij de noodzakelijke diversiteit in het onderwijs (Rijksoverheid, 2014). Ook wordt in het bestuursakkoord benoemd dat elk kind passend (en dus gedifferentieerd) onderwijs moet krijgen. In 2020 lukt dat daadwerkelijk voor ongeveer 90% van de kinderen. Op dit moment krijgen alle kinderen passend onderwijs op de basisschool.
In het advies van Ons Onderwijs 2032 wordt geadviseerd om leerlingen op school te leren samen te leven en te werken, hun eigen mening te vormen en die van anderen te respecteren (Ons onderwijs 2032 - Advies, 2016). Op dit moment staat het onderwijs geheel in het teken van samen werken en samen leren. Binnen het onderwijs wordt rekening gehouden met de individuele mogelijkheden en beperkingen van alle leerlingen zoals in 2016 al werd gevisualiseerd (Ons onderwijs 2032 - Advies, 2016).
Omdat jongeren nog meer dan in 2015, worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan, zijn de 21st century skills ook nu nog heel belangrijk (SLO, 2013). Inmiddels zijn deze skills compleet verweven in het curriculum.
Scenario 3 - Individualistisch burgerschap + Uniformiteit
Het is april 2032 en Sanne (10 jaar) loopt naar school...
Sanne loopt samen met Noor, die bij haar in de klas zit. Ze kijkt naar haar kleren en knikt bewonderend. Noor heeft echt een eigen stijl, net zoals zij zelf.
In de klas hebben veel kinderen een eigen stijl en op school wordt het maken van eigen keuzes in bijvoorbeeld kledingstijl gestimuleerd. Ieder kind leert verantwoordelijk te zijn voor zijn eigen keuzes. Vandaag gaan ze in Virtual Reality weer op bezoek in Egypte. Sanne vindt dat best spannend, want in VR moeten ze allerlei opdrachten uitvoeren. De opdrachten zijn voor alle kinderen uit de klas hetzelfde. Gisteren waren ze toerist in Egypte en moesten ze de weg zien te vinden naar de markt. Dat vond Sanne een lastige opdracht, want ze is van zichzelf wat verlegen. Ze had graag wat hulp gehad van klasgenoten, maar helaas moest ze het echt alleen doen. Uiteindelijk is het haar wel gelukt, maar het was niet makkelijk. Ze kreeg er maar net aan een voldoende voor.
Vandaag staat er een opdracht op het programma die haar veel meer ligt. Ze moeten onderzoeken hoe de Egyptenaren vroeger leefden en er daarna over kunnen vertellen.
Sanne weet zeker dat ze daar een goed cijfer voor gaat halen!
Vanmiddag gaan ze zoals altijd op maandagmiddag in VR op bezoek bij een andere cultuur. In die cultuur mogen ze experimenteren, praten met de mensen om hen heen en uitproberen welke uitwerking een bepaalde uitspraak kan hebben. Na afloop wordt klassikaal besproken welke ervaringen ze hebben opgedaan in VR en wat ze daar van vinden. Ieders mening wordt gerespecteerd en er wordt niet gezocht naar het gemeenschappelijke in alle ervaringen.
Het is van belang om je eigen plekje te vinden in de wereld en voor jezelf op te komen.
De sterke aanwezigheid Virtual Reality die al in opkomst is sinds 2015, maar nu niet meer weg te denken is uit het dagelijks leven, zorgt ervoor dat leerlingen de mogelijkheid hebben om mensen uit andere culturen in de virtuele wereld te ontmoeten (Carson, 2015).
In de loop der jaren kwam er steeds meer aandacht in het basisonderwijs voor het maken van eigen keuzes. Leerlingen ervaren in het huidige onderwijs wat hun rechten en plichten zijn: nu als kind en later als ze volwassen zijn. Hierdoor leren ze keuzes maken die passen bij hun eigen ontwikkeling. Dit klopt met het advies wat in 2016 voor het onderwijs van de toekomst werd gegeven (Ons onderwijs 2032 - Advies, 2016).
Omdat jongeren nog meer dan in 2015, worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan, zijn de 21st century skills ook nu nog heel belangrijk (SLO, 2013). Inmiddels zijn deze skills compleet verweven in het curriculum.
Scenario 4 - Individualistisch burgerschap + Diversiteit
Het is april 2032 en Sofie (10 jaar) loopt naar school...
Deze periode staat in het teken van Egypte vroeger en nu. Sofie heeft haar eigen leerdoelen op gesteld en werkt hard om die te gaan behalen. Sofie houdt ervan om uitdagende opdrachten in Virtual Reality te doen. Voor vanochtend staat een speurtocht door de piramide van Cheops op het programma. Eerst moet ze de ingang vinden en daarna moet ze op zoek naar plaatsen waar ze de sterren kan zien. Het uiteindelijke doel is natuurlijk de graftombe van Farao Cheops. Na afloop moet ze precies kunnen beschrijven hoe de piramide er van binnen uit ziet. Ze kan zelf bepalen hoeveel tijd ze hieraan wil besteden, als ze maar zorgt dat ze al haar leerdoelen binnen de afgesproken tijd behaalt.
Vanmiddag staat in het teken van persoonsvorming. Iedereen heeft een cultuur gekozen om zich in te verdiepen en daarbij een opdracht om de komende tijd mee aan de slag te gaan. Sofie heeft ervoor gekozen om de Marokkaanse cultuur in Nederland en in Marokko te onderzoeken. Ze is heel benieuwd naar de verschillen tussen Nederland en Marokko. Om een goed beeld te krijgen, gaat ze op onderzoek uit in VR. Ze kan praten met mensen uit de betreffende cultuur als buitenstaander, maar ook als iemand die zich in de cultuur leeft. Ook kan ze onderzoeken welk effect haar uitspraken hebben op de mensen in deze culturen. Door verschillende culturen te ervaren, kan ze haar eigen mening vormen en de ervaring meenemen in de vorming van haar eigen normen en waarden.
De sterke aanwezigheid Virtual Reality die al in opkomst is sinds 2015, maar nu niet meer weg te denken is uit het dagelijks leven, zorgt ervoor dat leerlingen de mogelijkheid hebben om mensen uit andere culturen in de virtuele wereld te ontmoeten (Carson, 2015).
Binnen het onderwijs wordt rekening gehouden met de individuele mogelijkheden en beperkingen van alle leerlingen zoals in 2016 al werd gevisualiseerd (Ons onderwijs 2032 - Advies, 2016). Ieder kind krijgt de ondersteuning en begeleiding die het nodig heeft. Sinds 2020 is het onderwijs echt passend voor iedereen (Passend
Onderwijs, 2016).
Het belang van persoonsvorming in de toekomst wordt al in 2016 aangegeven, want leerlingen ontwikkelen hiermee een ondernemende, initiatiefrijke houding ten opzicht van leren (Ons onderwijs 2032 - Advies, 2016). Persoonsvorming is op dit moment inderdaad een belangrijk aspect van het dagelijkse onderwijs.
Omdat jongeren nog meer dan in 2015, worden opgeleid voor banen die nog niet bestaan, zijn de 21st century skills ook nu nog heel belangrijk (SLO, 2013). Inmiddels zijn deze skills compleet verweven in het curriculum.
Carson, E. (2015, december 11). virtual reality in 2016: the 10 biggest trends to watch. Opgehaald van http://www.techrepublic.com/article/virtual-reality-in-2016-the-10-biggest-trends-to-watch/
Dulmers, R. (2014). Marktgerichte school heeft de toekomst.
Geraadpleegd op 18-02-2016,
van http://wij-leren.nl/marktgerichte-school.php
OECD. (2013). Trends Shaping Education 2013. OECD Publishing.
Opgehaald van http://www.keepeek.com/Digital-Asset-Management/oecd/
education/trends-shaping-education-2013_trends_edu-2013-en
Ons onderwijs 2032 - Advies. (2016). Opgehaald van http://onsonderwijs2032.nl/advies/
Passend Onderwijs. (2016). Opgehaald van Website voor Passend Onderwijs:
https://www.passendonderwijs.nl/nieuws/dekker-wil-aantal-thuiszitters-sneller-terugdringen/
Rijksoverheid. (2014, juli 10). Bestuursakkoord voor de sector Primair Onderwijs.
Opgehaald van Rijksoverheid:
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2014/07/10/bestuursakkoord-voor-de-sector-primair-onderwijs
Sectorinstituut Openbare Bibliotheken. (2014). Trends in de samenleving -
ontwikkelingen op het gebied van demografie, economie, media en informatie binnen het sociaal-culturele domein.
Den Haag.
SLO. (2013). 21st century skills: een nieuwe uitdaging
voor het curriculum. LRPLN, 48-49.
